het wilde zwijn of everzwijn
het lievelingsdier van Obelix
Vroeger kwam het wilde zwijn bijna overal in Europa voor. Maar door de jacht is het op veel plaatsen uitgestorven. Ook bij ons. Een eeuw geleden heeft prins Hendrik (de opa van koningin Beatrix) weer zwijnen laten uitzetten op de Veluwe. Daar hebben ze het erg naar hun zin.
Wilde zwijnen zijn vooral ’s avonds en ’s nachts actief. Overdag rusten ze in dennenaanplant of in het struikgewas. Het mannetje heet beer of keiler en het vrouwtje heet zeug of bagge. Keilers zijn een stuk groter dan zeugen. Hun onderhoektanden zijn uitgegroeid tot slagtanden.
De snuit van een varken eindigt in een ronde, platte neus: de wroetschijf. Daarmee wroet het naar hartenlust in de grond, op zoek naar voedsel. Varkens gaan vaak op de geur af. Ze kunnen namelijk uitstekend ruiken. Als wilde zwijnen jonge konijntjes ruiken, dan graven ze het konijnenhol uit en vreten de konijntjes op!
Wilde zwijnen eten vooral plantaardig voedsel. Hun hoofdvoedsel bestaat uit eikels en beukennootjes. Verder eten ze gras, kruiden, knollen, plantenwortels, bosvruchten, paddenstoelen, padden, kikkers, regenwormen, insectenlarven, muizen en kadavers (dode dieren).Wilde zwijnen graven niet alleen om voedsel te zoeken, maar ook om modderbaden te maken. Dat doen ze op vochtige plaatsen. Zo’n zwijnenbad noem je een zoelbad. Na het badderen schuren ze met hun lijf tegen een boomstam, zodat teken en andere huidparasieten worden geplet of met de modderkorsten op de grond vallen.
Wilde zwijnen leven in rotten (groepen) van soms wel 30 dieren. Vaak bestaat een rotte uit een aantal volwassen zussen met hun een- en tweejarige jongen. De zeugen zijn er de baas. Volwassen mannetjes leven meestal alleen. In de bronsttijd (in de herfst) komen de varkens bij elkaar. Dan vechten de keilers om de zeugen. De winnaar mag met de zeugen paren.
Tussen januari en april worden de jongen geboren. Een gemiddelde worp telt 7 à 8 biggen. Jonge biggetjes hebben een geinige, bruin-geel gestreepte vacht: een ‘streepjespyjama’. Zeugen met biggetjes kunnen agressief zijn. Niet alleen tegen keilers en roofdieren, maar ook tegen loslopende honden en soms zelfs tegen mensen. Zwijnen zijn sterk en snel. Het zijn bostanks op pootjes!
SchoolTV: wilde zwijnen, echte opruimers! (2:05 minuten).
SchoolTV: opgroeiende varkens, leuke biggetjes in pyjama (2:43 min.).
Natuurbericht.nl: mast bepaalt voortplanting wilde zwijnen.
Natuurbericht.nl: dode reedbok blijkt feestmaal (met filmpje).
Natuurbericht.nl: DNA van varken in wild zwijn.
Surfspin: naar het werkblad Wild zwijn (pdf).
Surfspin: Scharrelvarkens met een privézwembad (pdf-werkblad Begrijpend lezen).
Surfspin: naar het keuzemenu Natuur.
Naar het HOME van de Surfspin.
Geplaatst op 30 juni 2008, gewijzigd op 9 maart 2010.
© Surfspin 2008-2010